Wat zijn ultrabewerkte voedingsmiddelen?

Foto: Flickr

Wat zijn ultrabewerkte voedingsmiddelen? – Je hebt waarschijnlijk wel eens gehoord van bewerkte voedingsmiddelen en weet misschien dat het eten van te veel ervan niet bijdraagt ​​aan een gezond voedingspatroon. Maar wat is ultrabewerkt voedsel en waarom heeft het de laatste tijd veel media-aandacht gekregen?

Ultra-processed food (UPF) is voedsel dat je niet in je eigen keuken zou kunnen maken. Als je sommige ingrediënten op het etiket niet herkent, is het waarschijnlijk een ultrabewerkt voedingsmiddel. Het is vervaardigd om gemakkelijk en goedkoop te zijn, heeft een lange houdbaarheid en is over het algemeen klaar om te eten of klaar om te verwarmen. Deze voedingsmiddelen zijn zo ontworpen dat ze hypersmakelijk zijn, dus de kans is groot dat je er meer van wilt eten.

Kunstmatige smaakstoffen

Normaal gesproken bevatten industrieel geproduceerde UPF’s additieven zoals kunstmatige smaakstoffen, emulgatoren, kleurstoffen en zoetstoffen (die vaak goedkoper zijn en minder snel bederven dan natuurlijke ingrediënten), evenals conserveermiddelen om de houdbaarheid ervan te verlengen. Deze voedingsmiddelen kunnen ook stoffen bevatten uit de verpakking waarmee ze in contact komen. Voorbeelden hiervan zijn zoetwaren, gefrituurde snacks, vleeswaren, cakes en koekjes. Ze zijn doorgaans energierijk, maar bevatten weinig voedingsstoffen, en zijn dus niet goed voor je.

Vier categoriën bewerkt voedsel

De gebruikelijke definitie van UPF is gebaseerd op het NOVA-classificatiesysteem, dat eten en drinken in vier categorieën verdeelt:

1. Onbewerkte of minimaal bewerkte voedingsmiddelen
   Dit zijn in principe natuurlijke voedingsmiddelen (plantaardig en dierlijk) die je thuis zou bereiden en koken. Ze kunnen een minimale bewerking ondergaan, zoals het verwijderen van niet-eetbare delen, koken, drogen, conserveren (bijvoorbeeld invriezen) of een behandeling om ze veiliger te maken om te eten (bijvoorbeeld pasteuriseren, filteren). Zaden, eieren, melk, vlees, fruit en groenten zijn allemaal inbegrepen.
2. Verwerkte ingrediënten
   Meestal worden culinaire ingrediënten, zoals oliën, boter, suiker en zout, gebruikt in combinatie met natuurlijk voedsel en worden ze normaal gesproken niet op zichzelf geconsumeerd.
3. Bewerkte voedingsmiddelen
   Dit zijn vaak een combinatie van voedingsmiddelen uit groep 1 en 2: natuurlijke voedingsmiddelen die zijn aangepast om ze beter te laten smaken of langer mee te gaan. Het bestaat onder meer uit groenten uit blik, vis uit blik, vers brood en kaas.
4. Ultrabewerkt voedsel
   Deze zijn meer een ‘formulering’ dan een voedingsmiddel. Ze zijn gemaakt van stoffen die zijn afgeleid van volwaardige voeding, plus additieven, maar bevatten weinig of geen categorie 1-voedingsmiddelen.

Tekst loopt door onder de foto

Foto: RDNE Stock project

Aanvullend op de lijst

Wanneer producten die uitsluitend bestaan ​​uit voedingsmiddelen uit groep 1 of groep 3 ook cosmetische of sensorisch versterkende toevoegingen bevatten, zoals yoghurt met toegevoegde kunstmatige zoetstoffen en brood met toegevoegde emulgatoren, worden ze ingedeeld in groep 4.
Gedistilleerde alcoholische dranken (zoals whisky, gin, rum, wodka) vallen onder groep 4; alcoholische dranken geproduceerd door fermentatie (wijn, bier, cider) behoren tot groep 3.

Zijn ultrabewerkte voedingsmiddelen slecht voor ons?

Omdat de manieren waarop voedsel kan worden verwerkt zo sterk verschillen, is het waarschijnlijk dat hun effecten op onze gezondheid ook variëren. Verrijkte voedingsmiddelenzoals waaronder ontbijtgranen en plantaardige zuivelalternatieven, zouden redelijkerwijs in een gezond dieet kunnen worden opgenomen. Omdat ze bepaalde groepen mensen helpen bij het voldoen aan hun behoefte aan micronutriënten. Maar een product als worstjes wordt direct in verband gebracht met een verhoogd risico op kanker.

Verstandig om weinig UPF’s te gebruiken

De meeste onderzoeken naar UPF’s zijn observationeel en kunnen daarom geen oorzaak en gevolg concluderen. Maar omdat onderzoek doorgaans aantoont dat de consumptie van deze ultrabewerkte voedingsmiddelen geen gunstige resultaten oplevert, maar een grote variatie van nadelige gezondheidsresultaten, lijkt het verstandig om de inname te matigen. Uit een evaluatie uit 2020 van 43 onderzoeken bleek bijvoorbeeld dat in 37 daarvan ten minste één nadelige gezondheidsuitkomst verband hield met de consumptie van ultrabewerkt voedsel. Een ander groot onderzoek onder meer dan 100.000 Franse volwassenen, gevolgd gedurende vijf jaar, toonde aan dat het eten van meer ultrabewerkt voedsel verband hield met een groter risico op hartziekten.
Uit een vergelijkbare analyse van dezelfde deelnemers bleek dat een toename van 10% in de consumptie van ultrabewerkt voedsel verband hield met een significant verhoogd risico van meer dan 10% van het totale kankerrisico.

Tekst loopt door onder de foto

Foto: PxHere

Hoe vermijd je ultrabewerkt voedsel?

Om ultrabewerkt voedsel zoals kant-en-klaarmaaltijden te vermijden, is het verstandig om uw maaltijden zelf te bereiden. Daaarbij hoeft u niet per se verse producten te gebruiken, maar ook bevroren of ingeblikt. Zo lang het maar om volwaardige, niet bewerkte producten gaat. Een manier om te voorkomen dat u zich vergrijpt aan kant-en-klaarmaaltijden, kunt bijvoorbeeld tijdens de weekende meerdere gezonde maaltijden bereiden en invriezen. Dat is doordeweeks net zo gemakkelijk als kant-en-klaar-maaltijden en minstens zo smakelijk.

Je hoeft niet perfect te zijn

Bedenk bij dit alles wel dat ultrabewerkt voedsel alom aanwezig is, afgestemd op de smaak van de meeste van ons en heel erg gemakkelijk, kunnen we ervan uitgaan dat het je niet zal lukken om het 100% te vermijden. Maar bedenk dan dat het af en toe eten ervan – in een verder gevarieerd, gezond en uitgebalanceerd dieet – veel minder gezondheidsrisico’s oplevert dan wanneer u het met grote regelmaat eet!

Bron: BBC Goodfood
Lees ook: Insectenvriendelijk boekweit terug naar Nederland

Voorbehoud
Deze informatie is met de grootst mogelijke zorg samengesteld, in sommige gevallen uit verschillende informatiebronnen. (Interpretatie)fouten zijn niet uitgesloten. Er kan dus geen enkele wettelijke verplichting aan deze tekst worden ontleent. Iedereen die met dit onderwerp te maken krijgt, heeft zelf de verantwoordelijkheid om zich in de materie te verdiepen!