Natuurvoedingsdeskundige Marjon Willems:

‘Ik voel me soms net Agatha Christie’

Foto: Ad  van de Graaf/Fotostudio Uden

Natuurvoedingsdeskundige Marjon Willems: ‘Ik voel me soms net Agatha Christie’ – ‘Een van de basisprincipes die ik mijn cliënten voorhoud, is om vooral naar hun eigen lichaam te luisteren. Met betrekking tot voeding hoor ik namelijk heel vaak: “Ja, dat hoef ik allemaal niet te weten hoor.” Dan antwoord ik altijd met: “je moet het juist wél weten. Dat wat je eet, is je brandstof. Je gooit toch ook geen diesel in je benzineauto en andersom? Waarom zou je dat bij je eigen lichaam dan wel doen?”. Wanneer mensen bij mij langskomen met een klacht, denk ik ook heel vaak “had maar wat beter naar je lichaam geluisterd en tien stappen eerder naar mij toe gekomen.” Mensen komen pas als ze echt fysieke problemen hebben en het had ze een hoop leed bespaard als ze eerder waren gekomen’, aldus Marjon Willems, die met haar bedrijf Natuur op je bord vooral mensen adviseert en begeleid die last hebben van het Prikkelbaar Darm Syndroom (PDS).

Door Rob Vrolijk

Marjon is van origine grafisch vormgever, maar kwam met natuurvoeding in aanraking door de lactose-intolerantie van haar oudste dochter: ‘Als baby huilde ze heel veel, maar niemand had een idee wat er nu precies aan de hand was. Het consultatiebureau niet, de huisarts niet en het ziekenhuis niet. Let wel we hebben het hier over negenentwintig jaar geleden hè. We hebben destijds in ieder geval heel wat met haar af gedokterd voordat ze als zesjarige een lactosetest kreeg. Toen viel het kwartje en konden we er iets aan gaan doen. Inmiddels was ik me uiteraard wel gaan verdiepen in die materie en in 2007 ben ik een studie gestart aan de Kraaybeekerhof in Driebergen. Dat is een academie voor natuurvoeding en biologisch dynamische landbouw. en met natuurvoeding bedoel ik onbewerkte groentes en fruit.’

Prikkelbaar Darm Syndroom

‘In de loop der jaren heb ik mij gespecialiseerd in buik- en darmklachten; veelal het gevolg van PDS. Denk bijvoorbeeld aan buikpijn, diarree en obstipatie. De oorzaak voor deze klachten zijn de in de meeste gevallen meervoudige koolhydraten, ook wel aangeduid met complexe koolhydraten. De Monash universiteit in Australië heeft daar onderzoek naar gedaan en ze zijn gekomen met drie lijsten. Op de rode lijst staan FODMAP-rijke producten die je tijdelijk dient te vermijden, op de oranje lijst staat voeding die je beperkt kunt eten en de groene lijst is voor FODMAP-arme voeding. FODMAP staat voor Fermenteerbare Oligosachariden, Disachariden (lactose), Monosachariden (fructose) en Polyolen. Eenvoudiger gezegd zijn het bepaalde koolhydraten die de fysieke ongemakken opleveren bij de mensen die daar gevoelig voor zijn. Ik begin er altijd mee om mensen te vragen om in ieder geval twee weken lang géén producten van de rode lijst te eten. Na die twee weken zeggen mensen in de meeste gevallen “potverdorie, ik heb geen buikpijn meer”.’

Ingewikkelde speurtochten

‘Het kunnen hele ingewikkelde speurtochten zijn om alleen al uit te vinden waar mensen op reageren. Maar ook om het proces in te richten om klachten te voorkomen. Denk aan het maken van boodschappenlijsten en het bedenken van lekkere recepten, zonder de producten die de klachten veroorzaken; de triggers. Soms voel ik me net Agatha Christie. Ik herinner mij nog een vrouw die ik maar niet klachtenvrij kreeg. We hadden echt al van alles geprobeerd, maar niets hielp. Tot ik op een dag dat ze bij me was voor een consult zag dat ze ergens op zat te kauwen en ik haar vroeg wat dat was. Het bleek een kauwgom te zijn die was gezoet met xylitol. Die at ze veelvuldig en daarmee was het me in één keer duidelijk!’
‘In een later stadium ondersteunen we de spijsvertering met probiotica en extra vezels. Dit luistert wel erg nauw als je PDS hebt, want niet alles is hiervoor geschikt! Gedurende het hele traject werken we aan het herstel van de darmen en eventueel de ondersteuning van de lever met extra enzymen, mineralen en homeopathische middelen. Ik kijk kortom naar het geheel: Hoe zit het met maagzuur? Hoe is de ontlasting? Is er eczeem of pijnlijke gewrichten? Vaak hebben mensen veel vage gerelateerde klachten.

Ultra Processed Food in de supermarkt

‘Toen ik dertien jaar geleden als voedingskundige startte, was ik overigens nog niet gespecialiseerd in voedselallergieën en PDS. Ik zat veel meer op de algemene lijn van natuurvoeding en gezondheid. Dat is nog steeds de basis uiteraard omdat onbewerkt voedsel superbelangrijk is voor de spijsvertering. Kijk, wat je in de supermarkt koopt is voor het belangrijkste deel – tot aan 80% toe – Ultra Processed Food (UPF), super bewerkt voedsel. Vol met geraffineerde suikers voor maximale zoetkracht en houdbaarheid. En juist daar kunnen mensen met PDS en andere buikklachten absoluut niet tegen. Overigens moet ik er voor de volledigheid bij zeggen dat ook onbewerkte natuurvoedingsmiddelen klachten kunnen veroorzaken omdat er bijvoorbeeld veel fructose in zit. Net als bij lactose kunnen mensen heel heftig reageren op fructose.’

Over kunstmest en pesticiden

‘Voor natuurvoeding is vooral de bodem heel belangrijk. Samen met ontelbare micro-organismen en heel veel mineralen zoals bijvoorbeeld calcium, magnesium en ijzer vormen ze een biodiversiteit. Allemaal sporenelementen die heel belangrijk zijn voor onze gezondheid. En om die op te kunnen nemen, hebben we planten nodig. Anders zou je aarde moeten eten en dat verteert niet zo geweldig. Om over de smaak nog maar niet te spreken. We hebben dus die plantjes nodig om die mineralen aan de grond te onttrekken. Met het eten van die plantjes –groenten dus – nemen wij die mineralen tot ons. Het grote probleem van deze tijd is dat heel veel mensen een mineralentekort hebben. De oorzaak daarvan is kunstmest; dat put de bodem uit. Laat mij het uitleggen. Een plant heeft – net als wij mensen – van nature een afweersysteem om zichzelf te beschermen tegen ziektes, plagen, schimmels, beestjes, noem maar op. Salvestrolen heten die bioactieve stoffen. Wanneer je nu kunstmest gaat gebruiken, wordt de plant als het ware een beetje lui. Hij wortelt minder diep, neemt minder mineralen op en zijn afweerstoffen verzwakken. Dit laatste wordt nog eens extra versterkt wanneer je pesticiden gebruikt. Dit alles heeft tot gevolg dat wij minder van die bioactieve stoffen binnenkrijgen wanneer we groenten eten die op een niet natuurlijke manier zijn gekweekt, waardoor ons lichaam minder weerbaarheid en weerstand opbouwt. Dus door die verzwakte planten te eten verzwakken wij in feite ook.’

Pesticiden zijn hartstikke giftig

‘Een bijkomend nadeel van pesticiden is dat ze voor het merendeel hartstikke giftig voor ons zijn. Ons eigen micro-organisme, dus onze goede bacteriën die in onze darmen leven en zorgen voor een optimale spijsvertering en weerstand wordt bijvoorbeeld door glyfosaat grotendeels vernietigd. En het grote probleem is dat je pesticiden er niet zomaar vanaf kunt wassen. In ieder geval niet met water, maar waarschijnlijk ook niet met azijn en in water opgeloste baking soda. De beste oplossing is om echt vitale en gezonde gekweekte gewassen te eten. Dat merk ik ook direct aan mijn cliënten die zijn overgestapt op onbewerkte groenten. Die zijn vitaler, minder vaak ziek, ze voelen zich kortom beter. Ik weet dat onbewerkte groenten duurder zijn dan het reguliere aanbod bij het merendeel van de supermarkten en groenteboeren, maar als je kijkt wat je ervoor terugkrijgt is dat verschil peanuts. Je hebt er minder van nodig dan van bewerkt voedsel, omdat het ons ook echt voedt, in plaats van vult. Het draait om de vraag “hoeveel je gezondheid je waard is”. Een nieuwe TV is ook duur, net als een nieuwe auto of een vakantie. Daarbij slikken veel mensen synthetisch geproduceerde supplementen als aanvulling voor de mogelijke tekorten in hun voeding. Die zijn ook vaak onnatuurlijk en prijzig. Dus uiteindelijk is het een kwestie van keuzes.’

Natuurlijk opgegroeide producten

‘Natuurlijke, onbewerkte voeding is bij mij het uitgangspunt. Zo maak ik in de lente altijd een grote hoeveelheid smoothies en soepen in een 4-daagse afhaalkuur. In het najaar en de winter kiezen we voor warme groentestoofpotten en soepen. Inmiddels zijn deze afhaalpunten in Uden bij Natuur op je bord, Oosterhout bij Marion Pluimes van The Loffley Chef en in Bussum bij Susanne de Raaij van BioBite. Samen inspireren we mensen om meer biologische groenten en fruit toe te voegen aan hun eetpatroon en dat voelen mensen ook echt. Tijdens de kuren krijgen mensen van ons informatie over het belang van vitale voeding inclusief gezondheidstips en recepten en inmiddels hebben al honderden mensen meegedaan. Ze voelen zich écht vitaler en dát motiveert ze juist om zelf lokaal en onbewerkt te gaan kopen en te koken! We hebben ook een Do It Yourself DIY-kuur voor mensen met minder geld.’
‘Zelf koop ik heel veel groenten in bij Biologische Tuinderij De Twee Linden in Reek. Gegarandeerd gekweekt zonder kunstmest en/of synthetische bestrijdingsmiddelen. Daar ben ik heel tevreden over. Maar er zijn hier in de omgeving uiteraard meer initiatieven voor onbewerkte groenten. Het besef dat het anders moet, is sterk groeiende. Veel mensen zijn toch niet fit en zitten ook niet lekker in hun vel. Ik denk dat het leuke van zo’n concept als de Herenboeren in Gemert dat je daar als consument bovenop kunt zitten bij het planten en kweken van de groenten. Op die manier neem je zelf verantwoordelijkheid voor je gezondheid, want je weet 100% zeker dat er niets vreemds of vervelends is gebeurd bij het produceren van jouw groenten. Die zekerheid is ook heel veel waard in deze onzekere tijden!’